Công thức tính nhanh số đồng phân – Công thức giải nhanh bài tập hóa học | Bostonenglish.edu.vn

Công thức giải nhanh bài tập hóa học

Công thức tính nhanh số đồng phân tổng hợp các công thức tính nhanh số đồng phân este, công thức tính nhanh số đồng phân ankan, công thức tính số đồng phân amin, công thức tính số đồng phân ancol… Đây là tài liệu hữu ích giúp các bạn học tốt môn Hóa, giải nhanh các bài tập tìm số đồng phân. Mời các bạn tham khảo.

Bạn đang xem: Công thức tính nhanh số đồng phân

1) Cách tính số đồng phân Ankan C_nH_2n+2 (n ≥ 1).

• Khái niệm: Ankan là những hiđrocacbon no, mạch hở. Trong phân tử ankan chỉ gồm các liên kết đơn C-C và C-H.
• CTTQ: C_nH_2n+2 (n ≥ 1).
• Ankan chỉ có đồng phân mạch cacbon và từ C4 trở đi mới xuất hiện đồng phân.
• Công thức tính nhanh

2^{n – 4} + 1  (3 < n < 7)

Ví dụ:

Tính số đồng phần của ankan C₄H₁₀

Số đồng phân ankan sẽ là: 2^4-1 + 1 = 3 đồng phân

2) Cách tính số đồng phân AnKen C_nH_2n (n ≥ 2).

• Anken là những hiđrocacbon không no, mạch hở, trong phân tử chứa một liên kết đôi.
• CTTQ: C_nH_2n (n ≥ 2).
• Anken có đồng phân mạch C, đồng phân vị trí nối đôi và đồng phân hình học.
• Mẹo tính nhanh đồng phân anken:

Xét 2C mang nối đôi, mỗi C sẽ liên kết với 2 nhóm thế (giống hoặc khác nhau).

Ví dụ với C₄H₈: Trừ đi 2C mang nối đôi sẽ còn 2C và H nhóm thế.

Nếu đề bài yêu cầu tính đồng phân cấu tạo sẽ là: 1+1+1 = 3 đồng phân. Nếu yêu cầu tính đồng phân (bao gồm đồng phân hình học) sẽ là 1+1+2 = 4 đồng phân.

Ví dụ: với C₅H₁₀: Trừ đi 2C mang nối đôi sẽ còn 3C và H nhóm thế.

3) Cách tính số đồng phân Ankin C_nH_2n-2 (n ≥ 2)

• Ankin là những hiđrocacbon không no, mạch hở, trong phân tử chứa một liên kết ba.
• CTTQ: C_nH_2n-2 (n ≥ 2).
• Ankin có đồng phân mạch C, đồng phân vị trí nối ba và không có đồng phân hình học.
• Mẹo tính nhanh đồng phân ankin:

Xét 2C mang nối ba, mỗi C sẽ liên kết với 1 nhóm thế (giống hoặc khác nhau).

Ví dụ với C₄H₆: Trừ đi 2C mang nối ba sẽ còn 2C và H là nhóm thế.

C1	C2
1C	1C	1 đồng phân
2C	H	1 đồng phân

Ta có 2 đồng phân ankin.

4) Số đồng phân ancol đơn chức no C_nH_2n+2O:

Công thức:

Số ancol C_nH_2n+2O = 2^n-2 (n < 6)

Ví dụ: Tính số đồng phân ancol no, đơn chức, mạch hở từ C₃ → C₅

C₃H₇OH: 2^3-2 = 2 đồng phân.

5) Số đồng phân andehit đơn chức no C_nH_2nO:

Công thức:

Số andehit C_nH_2nO = 2^n-3 (n < 7)

Áp dụng: Tính số đồng phân anđehit sau: C₃H₆O, C₄H₈O.

C₃H₆O, C₄H₈O là công thức của anđehit no, đơn chức, mạch hở.

Với C₃H₆O: 2^3-3 = 1 đồng phân:      CH₃CH₂CHO

Với C₄H₈O: 2^4-3 = 2 đồng phân: CH₃CH₂CH₂CHO; (CH₃)₂CHCHO

6) Số đồng phân axit cacboxylict đơn chức no C_nH_2nO₂:

Công thức:

Số axit C_nH_2nO₂ = 2^n-3 (n < 7)

7) Số đồng phân este đơn chức no C_nH_2nO₂:

Công thức:

Số este C_nH_2nO₂ = 2^n-2 (n < 5)

8) Số đồng phân amin đơn chức no C_nH_2n+3N:

Công thức:

Số amin C_nH_2n+3N = 2^n-1 (n < 5)

9) Số đồng phân trieste tạo bởi glyxerol và hỗn hợp n axit béo:

Công thức:

10) Số đồng phân ete đơn chức no C_nH_2n+2O:

Công thức:

Áp dụng: Với n = 3 ta có công thức ete là C₃H₈O, thay vào công thức ta được:

đồng phân là CH₃-O-C₂H₅

11) Số đồng phân xeton đơn chức no C_nH_2nO:

Công thức:

Áp dụng: Tính số đồng phân xeton C₅H₁₀O

Từ công thức ta tính được:  đồng phân.

Lưu ý: Anđehit và xeton có cùng công thức phân tử với nhau, nên khi đề bài chỉ cho CTPT mà không đề cập đến loại hợp chất nào thì phải tính cả hai.

12) Đồng phân RH thơm và đồng đẳng benzen C_nH_2n-6 (n ≥ 6).

C_nH_2n-6 = (n – 6)² (7 ≤ n ≤10)

Tính số đồng phân của các hiđrocacbon thơm C₇H₈

Ta có n = 7, thay vào công thức ta được (7-6)² = 1

13) Đồng phân phenol đơn chức:

C_nH_2n-6O = 3^n-6 (6 < n < 9)

Áp dụng:

C₇H₈O: 3^7-6 = 3 đồng phân.

14) Công thức tính số đi, tri, tetra…..n peptit tối đa tạo bởi hỗn hợp gồm x amino axit khác nhau:

Số n peptit max = xⁿ

Ví dụ: Có tối đa bao nhiêu đipeptit, tripeptit thu được từ hỗn hợp gồm 2 amino axit là glyxin và alanin?

Số đipeptit = 2² = 4

Số tripeptit = 2³ = 8

Bài tập luyện tập 

Bài 1: Hợp chất X có CTPT C₄H₈. Xác định các đông phân cấu tạo của X

Hướng dẫn giải bài tập

Ta có: Δ = (2.4 + 2 – 8)/2= 1 ⇒ có 1 lk π hoặc 1 vòng ⇒ có 2 dạng mạch cacbon:

– Mạch hở có 1 liên kết đôi trong phân tử

+ Mạch chính 4C: C-C-C-C viết được 2 TH đồng phân vị trí nối đôi:

CH₂ = CH-CH₂ –CH₃ và CH₃ – CH=CH –CH₃

– Mạch vòng và chỉ có liên kết đơn

Vậy có 5 đồng phân.

Bài 2: Tổng số liên kết π và vòng ứng với công thức C₅H₁₁O₂ClN₂ là

Hướng dẫn giải bài tập

Độ bất bão hòa Δ = (5.2 – 11 + 2 – 1 + 1.2)/2 = 1

Nên phân tử có 1 nối đôi hoặc 1 vòng

Bài 3: Số công thức tạo mạch hở có thể có ứng với công thức phân tử C₄H₈ là

Hướng dẫn giải bài tập

CH₃ – CH₂ – CH = CH₂

CH₃ – CH = CH – CH₃

CH₃-C(CH₃)=CH₂

Bài 4: Số công thức tạo mạch có thể có ứng với công thức phân tử C₅H₁₀ là

Hướng dẫn giải bài tập

Bài 5: Số công thức cấu tạo có thể có ứng với các công thức phân tử C₃H₇Cl là

Hướng dẫn giải bài tập

Câu hỏi trắc nghiệm đồng phân

Câu 1: Số công thức cấu tạo có thể có ứng với các công thức phân tử C₂H₄Cl₂ là

A. 1

B. 3

C. 2

D. 4.

Câu 2.  Số công thức cấu tạo có thể có ứng với các công thức phân tử C₂H₇N là

A. 3

B. 2

C. 1

D. 4.

Câu 3. Số công thức cấu tạo mạch hở có thể có ứng với các công thức phân tử C₂H₄O là

A. 3

B. 2

C. 1

D. 4.

Câu 4. Số đồng phân cấu tạo ứng với công thức phân tử C₅H₁₂ là

A. 6

B. 4

C. 5

D. 3

Câu 5. Số đồng phân cấu tạo ứng với công thức phân tử C₆H₁₄ là

A. 3

B. 4

C. 5

D. 6.

Câu 6. Ứng với công thức phân tử C₄H₈ có bao nhiêu đồng phân cấu tạo mạch hở?

A.2

B. 4

C. 3

D. 5

Câu 7. Ứng với công thức phân tử C₄H₁₀ có bao nhiêu đồng phân cấu tạo mạch hở?

A.4

B. 5

C. 6

D. 3

Câu 8. Có bao nhiêu đồng phân ankin C5H8 tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong NH₃?

A. 3

B. 2

C. 4

D. 1

Câu 9. Số đồng phân Hiđrocacbon thơm ưng với công thức C₈H₁₀ là

A. 4

B. 2

C. 3

D. 5

Câu 10. Số đồng phân cấu tạo của C₄H₁₀O là

A. 3

B. 4

C. 6

D. 7.

Câu 12. Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo có công thức phân tử là C₅H₁₁Cl?

A. 6 đồng phân.

B. 7 đồng phân.

C. 5 đồng phân.

D. 8 đồng phân.

Câu 13. Công thức đơn giản nhất của hiđrocacbon M là C_nH_2n+1. M thuộc dãy đồng đẳng nào ?

A. ankan.

B. không đủ dữ kiện để xác định.

C. ankan hoặc xicloankan.

D. xicloankan.

Câu 14. Cho C₇H₁₆ tác dụng với clo có chiếu sáng theo tỉ
lệ mol 1 : 1, thu được hỗn hợp gồm 3 dẫn xuất monoclo. Số công thức cấu tạo của C₇H­₁₆ có thể có là

A. 4.

B. 5.

C. 2.

D. 3.

Câu 15. Chất nào sau đây có đồng phân hình học?

A. CH₂ = CH – CH₂ – CH₃

B. CH₃ – CH – C(CH₃)₂.

C. CH₃ – CH = CH – CH₂ – CH₃

D. (CH₃)2 – CH – CH = CH₂

………………………….

Mời các bạn tham khảo một số tài liệu liên quan: 

Trên đây Bostonenglish đã đưa ra 14 công thức tính số đồng phân của từng loại hợp chất hữu cơ. Hy vọng có thể giúp ích cho các bạn học sinh trong quá trình luyện đề và ôn tập.

Bostonenglish.edu.vn cũng giúp giải đáp những vấn đề sau đây: